Mr Željko Asentić
O porijeklu imena Dervente, gradskog naselja u kojem se kvalitet urbanog življenja nesumnjivo poboljšava u zadnjih nekoliko godina, postoji više tumačenja. U narodu postoji tumačenje da je gradsko područje nekad davno bilo pod šumom i da, pošto je bilo puno drveća, naselje je nazvano Drventa, a kasnijom jezičkom derivacijom proistekao je, navodno, današnji naziv. Naziv gradskog naselja, nastalog konurbacijom (spajanjem) nekadašnjih naselja Gornje i Donje Ukrine, pokušava se dovesti u vezu i sa narodnim nazivom za rijeku Ukrinu – Derava. Ali, i to tumačenje ne djeluje ubjedljivo.
Moguće je da ime gradskog naselja Dervente vodi porijeklo od persijske riječi دربند – Darband, što bukvalno znači “zatvorena vrata”, a u prenesenom značenju – tvrđava. Preko Turaka Osmanlija ovaj naziv se mogao širiti u krajeve koji su došli pod otomansku vlast.
Na geografskom prostoru Bosne i Hercegovine i nekadašnje Jugoslavije postoji nekoliko naselja sa identičnim nazivom, ali je naša, posavska Derventa najveća. Gotovo isti naziv ima grad Derbent, najjužniji grad u Rusiji, u pokrajini Dagestan. Dakle, porijeklo naziva oba ova grada dovodi se u vezu sa tvrđavom, s tim da u ruskom gradu ona još postoji.
Prema Ademu Handžiću, današnje ime naselja ustalilo se od perioda između dva austrijsko-turska rata, od Požarevačkog (1718) do Beogradskog mira (1739), kada je ovaj dio Bosanske Posavine bio pod vlašću Habsburške monarhije (Handžić, 1974).
Poznata je istorijska činjenica da su Kelti živjeli na ovim prostorima i da su brojne toponime u jugoistočnoj Evropi (kao i širom svijeta) upravo oni „krstili“. Prema mom mišljenju, ime Dervente najvjerovatnije vodi porijeklo iz drevnog keltskog jezika. U slobodnom prevodu, “Derwent” se na keltskom jeziku može odnositi na „dolinu debelih hrastova“ (Celtic Place Names, web.ukonline.co.uk).
Dolina Ukrine je ranije bila bogata šumama hrasta lužnjaka (Quercus robur). Nakon krčenja, u prvoj polovini 20-og vijeka, ostala su pojedinačna stabla, među kojima je najpoznatiji višestoljetni „Babin hrast“ u Lugu. Na okolnom brežuljkastom terenu, i pored vjekovnog krčenja, intenziviranog zadnjih godina, egzistiraju šume hrasta kitnjaka (Quercus petrea).
Navedene činjenice nam sugerišu da se pretpostavke o porijeklu imena Dervente mogu suziti na logičan zaključak da je pojam Derventa prvobitno označavao – oblast, u kojoj se razvilo naselje, koje je svojim funkcionalnim uticajem dominiralo u mikroregiji. Vremenom je naziv oblasti redukovan na samo naselje.
Željko Asentić
LITERATURA:
Asentić, Ž. (2012). Derventa i okolna seoska naselja. Banja Luka: Geografsko društvo Republike Srpske.
Asentić, Ž. (2016). Derventa – geografska, istorijska i turizmološka proučavanja. Derventa-geographical, historical and tourismological studies (srpsko-englesko izdanje). Derventa: Turistička organizacija opštine Derventa.
Asentić, Ž. (2012). Derventa i okolna seoska naselja. Banja Luka: Geografsko društvo Republike Srpske.
Asentić, Ž. (2016). Derventa – geografska, istorijska i turizmološka proučavanja. Derventa-geographical, historical and tourismological studies (srpsko-englesko izdanje). Derventa: Turistička organizacija opštine Derventa.
Нема коментара:
Постави коментар